خرمای پیارم
پیارُم (Piarom or Pyarom) نام یکی از انواع خرماهایی است که در شهرستان حاجی آباد استان هرمزگان کشت میشود.
رقم پیارم از نوع تجاری و درجه یک بوده که به دلیل کیفیت مناسب و بازارپسندی یک رقم خاص صادراتی محسوب میشود. این محصول تاکنون به خوبی توانسته توجه بازارهای جهانی را به خود جلب نماید.
پوست نازک این خرما به رنگ قهوهای تیره و با توجه به اینکه گوشت و پوست آن کاملاً به یکدیگر چسبیدهاند، ظاهری زیبا و مطلوب دارد و فرایند شستشوی آن نیز به صورت کامل صورت میگیرد و با توجه به اینکه عمده قند موجود در آن از نوع فروکتوز میباشد به راحتی و سرعت در سوختوساز بدن استفاده شده و کسانی که یک بار این خرما را مصرف کردهاند به خاطر طعم بسیار خوب و ظاهر مطلوب و سایر خواص غذایی آن معمولاً مصرفکننده دائمی این خرما میشوند.
خرمای پیارم سرشار از مواد قندی، پروتیینی و سایر مواد معدنی بوده و از ارزش غذایی بالایی برخوردار است و به دلیل تحمل زیاد نخل آن در برابر شوری، در سطح وسیعی از باغات حاجی آباد کشت شدهاست.
روستاهای سرچاهان، تزرج، معدنوئیه، شهدادی، برآفتاب، دهستان پایین و بالا، نیزار، درآگاه، گهکم، گنج ،دشت سيدجوذر،جائین… در شهرستان حاجیآباد از نقاط عمدهٔ تولید خرمای پیارم هستند.
برداشت این خرما از اول شهریور ماه آغاز شده و تا آخر آبانماه ادامه دارد.
نحوه کاشت درخت خرمای پیارم
این نوع خرما با کاشت پاجوش آن که در حاجی آباد به آن فسیل(به فتح ف)می گویند (در جنوب کشور، به پاجوش درخت نخل فسیل گویند.) تکثیر میشود. و نحوه آن به این صورت است که فسیلهایی را که به تنه درخت مادر چسبیدهاند توسط یک استادکار با ابزاری مانند دیلم بادقت وحساسیت خاصی از تنه درخت مادر جدا میکنند به نحوی که به فسیل و مادر آن اسیب جدی وارد نشودچراکه محل اتصال فسیل با درخت مادر یک ریشه تغذیهای است که در واقع همان وظیفه ناف در پستانداران را انجام میدهد، سپس هریک از فسیلها را دریک چاله قرار داده و اطراف آن را با خاک نرم پر میکنند،بعد فسیل تازه کاشته شده راآبیاری میکنند.
ثمردهی و گردهافشانی
به علت خنک تر بودن مناطقی که خرمای پیارم در آن کاشته میشودنسبت به سایر مناطق خرماخیز، درخت پیارم برای اینکه به باردهی وثمردهی کامل برسد زمان بیشتری احتیاج دارد که این زمان در روستاهای شهرستان حاجی آباد متفاوت است، مثلاً در روستاهای شمال حاجی آباد ازقبیل روستاهای دهستان پایین و بالا، تنگدوئیه و نیزار که هوا بسیار خنکتر است زمان به ثمر نشستن فسیل پیارم نسبت به روستاهای جنوبی حاجی آباد از قبیل گهکم بیشتر است و گاهی تا ده سال بعد از کاشت فسیل باید برای به ثمر نشستن آن منتظر ماند که البته این خود شاید دلیلی برکیفیت برتر این نوع خرما باشد.
فصل به ثمر نشستن پیارم در روستاهای توابع شهرستان حاجی آباد ازاویل اسفند شروع وتا پایان فروردین و در روستاهای شمال شهرستان تا اواسط اردیبهشت نیز ادامه دارد. پس از ثمردهی درخت در اواخر زمستان و اوایل بهار به مانند سایر ارقام خرما باید خوشههای درخت پیارم که در حاجی آباد به آن پنگ می گویند را گرده افشانی کنند.
به این گردهها که باید از درخت نر برداشت شده و بر روی پنگ درخت پیارم گذاشته شود اصطلاحاً “هوار” می گویند وبطورکلی فصل گرده افشانی را فصل هواردهی می نامند.
فصل برداشت
از اوایل مرداد ماه چغاله خرمای پیارم که به آن کنگ(به ضم ک)می گویند از رنگ سبز به رنگ زردتغییر رنگ داده و این تغییر رنگ همراه با کمی شیرین تر شدن کنگ میباشد.از اواخر مرداد واوایل شهریور نیز کنگ زرد، کم کم تبدیل به رطب میشود که دارای مزهای بسیار خوش طعم و خوشمزه است که به جرات میتوان گفت در بین تمامی رطب انواع خرماها از جایگاه بالاتری برخورداراست وافرادی که از این رطب مصرف کردهاند به آن اعتراف میکنند.از اواخر شهریور رطب پیارم کم کم مقداری ازآب ورطوبت خود را از دست داه و خشک میشود که بستگی به آب و هوای روستاوآن منطقه آماده برداشت میشود که این برداشت محصول تا اوایل آبان ماه نیز ادامه دارد.